close

盲文

盲文/盲文
Braille
類型 字母非線性寫法
語言 一些(中、英、日等盲文)
創造者 路易·布萊葉
使用時期 1821-現在
母書寫系統
夜間書寫(Night writing
  • 盲文/盲文
    Braille
Unicode範圍 U+2800 to U+28FF
注意:本頁可能包含Unicode國際音標
Six glyphs.svg
文字
文字史
字位
文字列表
拼音文字相關
字母
字母的歷史
類別
表音文字
全音素文字
輔音音素文字
母音附標文字
半音節文字
特徵文字
音節文字
語素文字
輔助使用
速記
音標
特殊使用
數字
盲文
相關條目
象形文字
形意文字
搭配使用的符
附加符號
標點符號
可轉換為文字
的其他使用
電報編碼
字元

盲文法語Braille)、香港多用「點字」、「凸字」。是盲人使用的文字,由法國人路易·布萊葉發 明,透過盲文板、盲文機、盲文印表機等在紙張上製作出不同組合的凸點而組成。盲文的基本單位是長方形的盲符,有位置固定的六個點,每個點可以凸出或不凸 出,形成64種可能。六個點的分布是左右兩行,上中下三層。如圖所示,左行自上而下稱為1、2、3點,右行自上而下稱為4、5、6點。

台北市行人地下道的盲文標誌,圖中上行為「新生南路三段」
盲文的六點排列圖
盲文"PREMIER",圖中手以下的部分,由下往上

電腦的使用範疇內,盲人可以配合盲文顯示機將螢幕上的文字即時轉化成盲文;而為了能表達ASCII的所有符號,故有增至八點的盲文產生。

拉丁字母表示法

26個拉丁字母表示法如下:

abcdefghij
Braille A1.svg Braille B2.svg Braille C3.svg Braille D4.svg Braille E5.svg Braille F6.svg Braille G7.svg Braille H8.svg Braille I9.svg Braille J0.svg
klmnopqrst
Braille K.svg Braille L.svg Braille M.svg Braille N.svg Braille O.svg Braille P.svg Braille Q.svg Braille R.svg Braille S.svg Braille T.svg
uvxyz     
Braille U.svg Braille V.svg Braille X.svg Braille Y.svg Braille Z.svg          
         w
                  Braille W.svg

上表中第一行只用1、2、4、5四個點,第二行由第一行加3點而得,第三行除「w」外其餘均由第一行加3、6點而得,第四行由第一行加6點而得。第 一行十個字母的符形也有一定規律,前三個字母(abc)和母音字母(aei)只有一個或兩個凸點,第4、6、8、10個字母(dfhj)有三個凸點,剩下 的g有四個凸點。

阿拉伯數字表示法有布萊葉和安托萬兩種。布萊葉式比較常用,英語盲文、漢語盲文等眾多盲文都使用這種形式;安托萬式主要用於法語盲文

 數字元號(前綴)1234567890
布萊葉式 Braille NumberSign.svg Braille A1.svg Braille B2.svg Braille C3.svg Braille D4.svg Braille E5.svg Braille F6.svg Braille G7.svg Braille H8.svg Braille I9.svg Braille J0.svg
安托萬式 Braille CapitalSign.svg Braille Å.svg Braille Ê.svg Braille SH.svg Braille Ô.svg Braille Û.svg Braille Ë.svg Braille Ï.svg Braille Ü.svg Braille Ö.svg Braille NumberSign.svg

布萊葉式用前十個字母表示1到0,安托萬式的1-9是在布拉耶式基礎上加6點,安托萬式的0是布拉耶式的數字元號。

不同語言的盲文對標點、帶音符的拉丁字母以及字母組合有不同的規定。例如盲符⠡,在英語盲文中表示字母組合ch,在德語盲文中表示字母組合au,在法語盲文中表示帶長音符的字母â

中文盲文

由於中文字是方塊字,包含多種筆劃,故中文盲文都是以盲文拼音,不同方言有個別的盲文系統。顯然,中文盲文的缺陷便是容易造成同音異字的混淆。另一個問題,是盲人由於缺乏對漢字的訓練,會對漢字一無所知。例如在香港,不少盲人只懂得講或打盲文而不會寫字,就是這個原因。

中國大陸

中國大陸使用的漢語盲文方案有現行盲文和漢語雙拼盲文兩種。目前以現行盲文更為通用。這兩個方案的數字表示法沒有差別,都是布萊葉式。

自第四套人民幣開始,鈔票上亦有用凹版油墨印出鈔票金額的盲文。在第五套人民幣中,用來表示「0」的三點被連在一起。

現行盲文

使用漢語拼音來表示中文,由三個方塊分別代表聲母、韻母和聲調組成一個發音。

聲母
聲母 b p m f d t n l g/j k/q h/x
點字 Braille B2.svg Braille P.svg Braille M.svg Braille F6.svg Braille D4.svg Braille T.svg Braille N.svg Braille L.svg Braille G7.svg Braille K.svg Braille H8.svg
聲母 zh(i) ch(i) sh(i) r(i) z(i) c(i) s(i)
點字 Braille ST.svg Braille Q.svg Braille Û.svg Braille J0.svg Braille Z.svg Braille C3.svg Braille S.svg
韻母
韻母點字韻母點字韻母點字韻母點字
er Braille R.svg i/yi Braille I9.svg u/wu Braille U.svg ü/yu Braille Ò.svg
a Braille Asterisk.svg ia/ya Braille Ë.svg ua/wa Braille É.svg    
e/o Braille QuestionMark.svg ie/ye Braille E5.svg uo/wo Braille O.svg üe/yue Braille Ù.svg
ai Braille Ö.svg     uai/wai Braille Y.svg    
ei Braille È.svg     ui/wei Braille W.svg    
ao Braille ExclamationPoint.svg iao/yao Braille Ä.svg        
ou Braille À.svg iu/you Braille Ü.svg        
an Braille V.svg ian/yan Braille SH.svg uan/wan Braille Ï.svg üan/yuan Braille AND.svg
en Braille QuoteClose.svg in/yin Braille Ê.svg un/wen Braille Colon.svg ün/yun Braille CursiveSign.svg
ang Braille QuoteOpen.svg iang/yang Braille X.svg uang/wang Braille Bracket.svg    
eng Braille NumberSign.svg ing/ying Braille Å.svg ong/weng Braille Period.svg iong/yong Braille Ô.svg
聲調
聲調 陰平 陽平 上聲 去聲
點字 Braille A1.svg Braille Comma.svg Braille Apostrophe.svg Braille Semicolon.svg

記號

記號 - ·(中點) [/]
點字 ⠐⠆ ⠐⠄ ⠰⠂ ⠐⠐⠐ ⠐⠂ ⠰⠄ ⠠⠆ ⠰⠆

漢語雙拼盲文

雙拼盲文用兩個盲符表示一個漢語音節。

聲母

以下加有括號的i與u表示單獨成音節時不需要添加介母。

聲母 b(u) p(u) m(u) f(u) d t n l g/j k/q h/x
點字 Braille I9.svg Braille QuoteOpen.svg Braille Ö.svg Braille ExclamationPoint.svg Braille ST.svg Braille S.svg Braille P.svg Braille L.svg Braille A1.svg Braille K.svg Braille B2.svg
聲母 zh(i) ch(i) sh(i) r(i)/er的e z(i) c(i) s(i) y(i) w(u) yu/yong的yo 零聲母
點字 Braille C3.svg Braille M.svg Braille F6.svg Braille Asterisk.svg Braille D4.svg Braille N.svg Braille G7.svg Braille Colon.svg Braille QuestionMark.svg Braille Period.svg Braille Ù.svg
介母

介母不單獨作為字母,而是拼在聲母的5、6點的位置上。

介母 -i -u/ong的o -ü/iong的io
點字 Braille ContractionPrefix.svg Braille CapitalSign.svg Braille Correction.svg
韻母
韻母點字韻母點字韻母點字
a/er的r Braille J0.svg o/e Braille I9.svg ai Braille G7.svg
ei/ui的i Braille ST.svg ao Braille H8.svg ou/iu的u Braille C3.svg
an Braille F6.svg en/-n Braille A1.svg ang Braille D4.svg
eng/-ng Braille E5.svg 零韻母* Braille B2.svg    

註:零韻母表示這個音節除了聲母和韻母i u ü以外沒有別的韻母。

聲調

聲調與介母一樣,不單獨成字母,也寫在韻母的3、6點(ei為5、6點)上面。 ei以外的韻母的表示方法如下:

聲調 陰平 陽平 上聲 去聲 輕聲
點字 Braille Apostrophe.svg Braille CapitalSign.svg Braille Hyphen.svg 不變 下降一點位

如果韻母是ei,則表示方法如下:

聲調 ēi éi ěi èi 輕聲ei
點字  
Braille ContractionPrefix.svg
 
Braille CapitalSign.svg
 
Braille Correction.svg
不變 去掉
Braille Accent.svg

台灣

規定盲文與注音符號對映,由聲母、韻母及聲調組成一個發音。 但是有幾點需要注意:

  1. 一聲記號不可省略
  2. 結合韻不可寫成兩個韻母
  3. 單聲母字需加上韻母ㄦ

聲母

Braille O.svg Braille P.svg Braille M.svg Braille Q.svg
Braille D4.svg Braille F6.svg Braille N.svg Braille C3.svg
Braille K.svg Braille L.svg Braille R.svg
Braille K.svg Braille J0.svg Braille E5.svg
Braille A1.svg Braille B2.svg Braille I9.svg Braille G7.svg
Braille H8.svg Braille J0.svg Braille E5.svg

韻母

Braille Å.svg Braille ST.svg Braille Ü.svg
Braille Ä.svg Braille Ê.svg Braille È.svg Braille QuestionMark.svg
Braille W.svg Braille QuoteClose.svg Braille SH.svg Braille À.svg
Braille V.svg Braille U.svg Braille X.svg Braille Z.svg
Braille Û.svg

結合韻

ㄧㄚㄧㄛ ㄧㄝ
Braille Ù.svg Braille QuoteClose.svg   Braille Ò.svg
ㄧㄞ ㄧㄠㄧㄡ
Braille QuestionMark.svg   Braille Ö.svg Braille S.svg
ㄧㄢㄧㄣㄧㄤㄧㄥ
Braille T.svg Braille Ô.svg Braille DecimalPoint.svg Braille Y.svg
ㄨㄚㄨㄛ  
Braille Asterisk.svg Braille Colon.svg    
ㄨㄞㄨㄟ  
Braille Bracket.svg Braille Ë.svg    
ㄨㄢㄨㄣㄨㄤㄨㄥ
Braille Ï.svg Braille É.svg Braille CursiveSign.svg Braille AND.svg
   ㄩㄝ
      Braille QuoteOpen.svg
ㄩㄢㄩㄣ ㄩㄥ
Braille Currency.svg Braille Period.svg   Braille ExclamationPoint.svg

調號

一聲二聲三聲四聲
Braille Apostrophe.svg Braille Comma.svg Braille Accent.svg Braille ContractionPrefix.svg
輕聲   
Braille A1.svg      

香港

在香港,使用廣州粵語拼音,粵音共九個聲調,由三個方塊分別代表由聲母韻母及聲調組成一個發音,但第一聲不標音,即由二個方塊代表包含聲母及韻母的第一聲單字。另外,如果遇到「零聲母」的情況,則要在韻母後加入一空格,以作辨識。

一個在香港的公園扶手上之盲文。左邊的盲文是粵拼聲母s、韻母oeng、聲調陽上,代表「上」字,右邊的盲文為粵拼聲母l、韻母ok、聲調陽入,代表「落」字。

聲母

粵拼 b p m f d t n l g k ng h gw kw w z c s j
教院式拼音 b p m f d t n l g k ng h gw kw w dz ts s j
國際音標 [p] [ph] [m] [f] [t] [th] [n] [l] [k] [kh] [ŋ] [h] [kw] [kwh] [w] [ts] [tsh] [s] [j]
漢字舉例
盲文 Braille P.svg Braille AND.svg Braille M.svg Braille F6.svg Braille T.svg Braille Ù.svg Braille N.svg Braille L.svg Braille K.svg Braille R.svg Braille G7.svg Braille H8.svg Braille Q.svg Braille Ï.svg Braille W.svg Braille C3.svg Braille X.svg Braille S.svg Braille J0.svg

韻母

粵拼 aa aai aau aam aan aang aap aat aak ai au am an ang ap at ak
教院式拼音 aa aai aau aam aan aang aap aat aak ai au am an ang ap at ak
國際音標 [a] [ai] [au] [am] [an] [aŋ] [ap] [at] [ak] [ɐi] [ɐu] [ɐm] [ɐn] [ɐŋ] [ɐp] [ɐt] [ɐk]
漢字舉例
盲文 Braille B2.svg Braille Ò.svg Braille ST.svg Braille Ä.svg Braille Currency.svg Braille C3.svg Braille P.svg Braille T.svg Braille K.svg Braille SH.svg Braille Å.svg Braille CursiveSign.svg Braille Ë.svg Braille G7.svg Braille QuestionMark.svg Braille Asterisk.svg Braille DecimalPoint.svg
粵拼 e ei eng ek i iu im in ing ip it ik
教院式拼音 e ei eng ek i iu im in ing ip it ik
國際音標 [ɛ] [ei] [ɛŋ] [ɛk] [i] [iu] [im] [in] [ɪŋ] [ip] [it] [ɪk]
漢字舉例
盲文 Braille E5.svg Braille H8.svg Braille Bracket.svg Braille W.svg Braille I9.svg Braille Y.svg Braille ExclamationPoint.svg Braille Period.svg Braille QuoteClose.svg Braille AND.svg Braille Ù.svg Braille R.svg
粵拼 o oi ou on ong ot ok oe oeng oek eoi eon eot
教院式拼音 o oi ou on ong ot ok oe oeng oek oey oen oet
國際音標 [ɔ] [ɔi] [ou] [ɔn] [ɔŋ] [ɔt] [ɔk] [œ] [œŋ] [œk] [ɵy] [ɵn] [ɵt]
漢字舉例
盲文 Braille O.svg Braille Ê.svg Braille V.svg Braille N.svg Braille Correction.svg Braille F6.svg Braille Ï.svg Braille Û.svg Braille Colon.svg Braille Ö.svg Braille J0.svg Braille S.svg Braille X.svg
粵拼 u ui un ung ut uk yu yun yut
教院式拼音 u ui un ung ut uk y yn yt
國際音標 [u] [ui] [un] [ʊŋ] [ut] [ʊk] [y] [yn] [yt]
漢字舉例
盲文 Braille U.svg Braille Ü.svg Braille È.svg Braille QuoteOpen.svg Braille Z.svg Braille Q.svg Braille Ô.svg Braille Semicolon.svg Braille À.svg

聲調

聲調 陰平 陰上 陰去 陽平 陽上 陽去 陰入 中入 陽入
代表數字 1 2 3 4 5 6 1/7 3/8 6/9
盲文 不適用 Braille A1.svg Braille Accent.svg Braille Apostrophe.svg Braille CapitalSign.svg Braille Comma.svg 不適用 Braille ContractionPrefix.svg Braille Apostrophe.svg
arrow
arrow
    全站熱搜

    kk 發表在 痞客邦 留言(0) 人氣()